Foreldraútilokun er sársaukafull reynsla sem margir foreldrar upplifa eftir skilnað eða sambandsslit. Þegar annað foreldrið hindrar aðgang hins foreldrisins að barninu getur það haft djúpstæð áhrif á bæði foreldrið sem er útilokað og barnið sjálft. Hér eru nokkur ráð til að takast á við þessa erfiðu stöðu og reyna að byggja upp tengsl við barnið á ný.
1. Haltu ró þinni og reyndu að stjórna tilfinningum
Foreldraútilokun getur verið ótrúlega sársaukafull, en mikilvægt er að halda ró sinni. Reiði eða árásargirni gagnvart hinu foreldrinu getur gert stöðuna verri og verið notuð gegn þér. Reyndu að bregðast við með yfirvegun og skynsemi.
2. Haltu áfram að sýna barni þínu ást
Jafnvel þó samskiptin séu takmörkuð skaltu minna barnið á að þú elskir það og sért alltaf til staðar. Ef mögulegt er, skrifaðu því bréf, sendu skilaboð eða myndbönd sem sýna að þú sért til staðar, jafnvel þótt þú fáir ekki svar.
3. Skráðu niður allar samskiptatilraunir
Haltu skrá yfir öll samskipti við hitt foreldrið, bæði jákvæð og neikvæð. Skráðu einnig allar tilraunir til að hafa samband við barnið. Þetta getur skipt sköpum ef þú þarft að leita lagalegrar aðstoðar síðar.
4. Leitaðu lagalegrar aðstoðar ef nauðsynlegt er
Ef foreldraútilokun heldur áfram getur verið nauðsynlegt að leita til lögfræðings. Í mörgum löndum, þar á meðal Íslandi, er foreldri ekki heimilt að koma í veg fyrir að barn hafi samskipti við hitt foreldrið án gildrar ástæðu. Lögin eiga að vera til að hjálpa þér svo þú skalt leita aðstoðar ef þörf krefur.
5. Ekki tala illa um hitt foreldrið við barnið
Jafnvel þó að hitt foreldrið útiloki þig er mikilvægt að tala aldrei illa um það foreldri í viðurvist barnsins. Börn sem verða fyrir foreldraútilokun eru oft sett í miðju átakanna og geta fundið fyrir sektarkennd. Vertu sú fyrirmynd sem barnið þarfnast.
6. Leitaðu stuðnings og ráðgjafar
Foreldraútilokun er tilfinningalega erfið og það er mikilvægt að þú fáir stuðning. Talaðu við fjölskyldu, vini eða fagfólk sem skilur stöðuna. Það getur hjálpað að tala við sálfræðing eða aðra foreldra sem hafa gengið í gegnum það sama.
7. Ef mögulegt er skaltu gera þitt til að eiga betri samskipti við hitt foreldrið
Þó það sé erfitt, getur það stundum hjálpað að reyna að bæta samskiptin við hitt foreldrið. Ef hægt er að finna lausn utan dómstóla, eins og með fjölskylduráðgjöf eða sáttamiðlun, getur það leitt til betri niðurstöðu fyrir barnið.
8. Haltu áfram að vera til staðar – jafnvel úr fjarlægð
Ef barnið þitt er mjög ungt eða hefur fjarlægst þig vegna útilokunar, haltu samt áfram að vera til staðar. Þegar barnið eldist getur það sjálft byrjað að efast um útilokunina og viljað tengjast þér aftur. Hafðu dyrnar opnar.
9. Vertu þolinmóð/ur – þetta er langtímaferli
Foreldraútilokun er oft ekki leyst á einni nóttu. Það getur tekið ár að laga skaðann sem hefur orðið. Þolinmæði og þrautseigja eru lykilatriði til að endurbyggja samband við barnið þitt.
10. Minntu barnið á að það eigi tvo foreldra sem elska það
Jafnvel þó barnið sé undir áhrifum frá hinum foreldrinu, þá skaltu alltaf minna það á að þú sért hluti af lífi þess og að það eigi rétt á að elska báða foreldra sína. Þetta getur hjálpað því að vinna gegn áróðri sem kann að hafa verið beitt gegn þér.