Land heldur áfram að rísa og kvikusöfnun enn í gangi þrátt fyrir gosið í Grindavík

Kvikusöfnun heldur áfram undir Svartsengi með svipuðum hraða og fyrir tvö síðustu gos. Þetta er niðurstaða samráðsfundar vísindamanna sem var haldin í gær. Líkt og í gosinu 18. Desember hljóp kvika frá söfnunarstaðnum undir Svartsengi, til austurs og myndaði kvikugang sem teygir sig frá Stóra Skógsfelli og suður undir Grindavík.

Þetta segir Veðurstofa Íslands að reiknilíkön staðfesti. Þá sýna þau jafnframt fram að líklega var upptakastaður kvikunnar aðeins vestar nú en áður.

„Þegar kvikugangur myndast nálægt yfirborði, tognar á jarðskorpunni og land sígur yfir miðju kvikugangsins. Ennfremur þrýstist jarðskorpan upp sitt hvoru megin við hann. Reiknilíkön sem farið var yfir á samráðsfundinum sýna að GPS mælirinn í Svartsengi er staðsettur á þeim stað í jaðri kvikugangsins þar sem land rís rétt á meðan gangurinn er að myndast. Nú tveimur sólarhringum eftir að kvikugangurinn myndaðist ætti mælirinn í Svartsengi að byrja að sýna landsig ef kvikusöfnun væri hætt. Svo er ekki og því er ljóst að kvika er safnast fyrir líkt og áður,“ segir í tilkynningu frá Veðurstofu Íslands.

Þá kemur einnig fram að kvikugangurinn sem myndaðist í gosinu sem hófst á sunnudaginn liggur heldur austar en kvikugangurinn sem fór undir Grindavík 10. nóvember.

Gamlar sprungur stækka og nýjar myndast

„Út frá gögnum sem safnað var og unnin á vegum Náttúrufræðistofnunar Íslands og Landmælinga Íslands kemur í ljós að nýr sigdalur hefur myndast austan við sigdalinn sem myndaðist 10. nóvember. Sigdalurinn er um 800-1000 m breiður eins og sést á kortinu hér að neðan. Mesta sig í honum er um 30 cm, en vert er að geta að svæðið er enn að síga og dalurinn að víkka. Til samanburðar þá var sigdalurinn sem myndaðist 10. nóvember í gegnum Grindavík um 2 km breiður. Sigið innan hans var mest um 1,3 m.“

Búið var að kortleggja sprungur sem höfðu myndast innan þessa nýja sigdals og voru sýnilegar á yfirborði en þær hafa nú stækkað auk þess sem nýjast hafa myndast.

„Hætta í tengslum við sprungur og að jarðvegur hrynji ofan í þær hefur því aukist í austurhluta Grindavíkur frá því sem áður var.“

Uppfært: Benedikt Gunnar Ófeigsson, fagstjóri aflögunarmæla hjá Veðurstofu Íslands segir í samtali við MBL að land hefur tekið að rísa mun hraðar við fjallið Þorbjörn. Hann segir nokkrar skýringar þar á en land hafi tekið að rísa við Þorbjörn allt frá árinu 2019.

„Það er miklu hraðara en það var síðast. Það eru hreyf­ing­ar á svæðinu út af kviku­gang­in­um sem myndaðist í nóv­em­ber á síðasta ári. Landris mæl­ist á svæðinu út af hon­um. Það er ekki víst að landris sé hraðara út af kviku­söfn­un við Þor­björn, held­ur bæði vegna kviku­söfn­un­ar und­ir Svartsengi og hreyf­inga við gang­inn,“ seg­ir Bene­dikt.