2.000 ára gamalt kalksteinsskrín, með áletruninni „Jakob, sonur Jósefs, bróðir Jesú“ á fornarameísku, fannst í Ísrael og er nú til sýnis í Pullman Yards í Atlanta. Skrínið er hluti af sýningu með 350 sögulegum hlutum frá tímum Jesú. Fundurinn, sem átti sér stað árið 1976, hefur verið kallaður „merkasti gripurinn frá tímum Krists.“ Vegna nafna sem samsvara föður og bróður Jesú frá Nasaret, telja margir að skrínið hafi geymt leifar Jakobs hins réttláta, fyrsta leiðtoga kristinna í Jerúsalem eftir krossfestinguna. Þó er skrínið tómt, þar sem beinin eru löngu týnd.
Deilur um áletrunina
Skrínið varð umdeilt eftir að það var kynnt opinberlega árið 2002. Eigandi þess, Oded Golan, var árið 2003 sakaður um að hafa falsað orðalagið „bróðir Jesú.“ Eftir tíu ára réttarhöld var Golan sýknaður, þó dómarinn hafi tekið fram að dómurinn sannfærði ekki um að áletrunin væri ósvikin eða frá fyrstu öld. Golan, sem keypti skrínið á námsárum sínum, heldur því fram að áletrunin sé ósvikin og efnagreiningar sýni að hún hafi verið grafin fyrir þúsundum ára. Ef þetta reynist rétt, væri skrínið elsta líkamlega sönnunargagnið um Jesú.
Tengsl við fjölskyldugröf Jesú
Rannsókn árið 2015 kannaði hvort skrínið gæti hafa komið úr Talpiot-gröfinni, sem fannst suður af gamla bænum í Austur-Jerúsalem árið 1980. Gröfin innihélt sex beinaskrín með nöfnum bróður, föður og móður Jesú. Efnagreining sýndi að efnafræðilegir eiginleikar skrínsins Jakobs samsvöruðu skrínum úr gröfinni, sem gæti styrkt tengsl þess við fjölskyldu Jesú.
Þrátt fyrir vísbendingar er áreiðanleiki skrínsins umdeildur meðal guðfræðinga. Sumir telja að María hafi verið mey alla sína ævi, sem ýtir undir grunsemdir um að skrínið gæti verið falsað. Aðrir benda á að Jakob, samkvæmt Biblíunni, hafi ekki trúað á Jesú sem son Guðs í upphafi en dáið píslarvættisdauða fyrir kristna trú, sem styrkir sögulegt vægi hans í samhengi við Kristni.
Annað bar nafn bróður Jesú
Annar fornleifafundur sem bar nafn bróður Jesú fannst árið 2017 og er 1.600 ára gamalt villutrúarrit sem lýsir því hvernig Jesús miðlar þekkingu um himnaríki og framtíðarviðburði, þar á meðal yfirvofandi dauða Jakobs. Textinn, úr frásögninni „Fyrsta opinberun Jakobs“, vísar til Jakobs sem bróður Jesú, þó „ekki efnislega“.
Sagan var talin „bönnuð“ þar sem skrif sem bættu við eða breyttu gildandi Nýja testamentinu á nokkurn hátt voru ekki leyfð. Hún er hluti af Nag Hammadi safninu, röð 52 trúarlegra handrita sem voru skrifuð einhvern tíma á milli 2. og 6. aldar e.Kr.
Handritin eru dreifð á 13 leðurinnbundnar skinnbækur sem fundust grafnar í Egyptalandi. Þau eru af villutrúarhefð sem kallast gnostismi – dularfullri, frumkristinni hreyfingu.